‘TOP in je KOP’ versterkt het mentaal welzijn van jongeren in de Noorderkempen

Jongeren voelen zich minder goed in hun vel dan enkele jaren geleden. Samen met dit harde resultaat uit een jongerenbevraging, landde in de Noorderkempen het besef dat er een grote blinde vlek is op vlak van het psychologische aanbod. Hoewel er veel organisaties en mensen rond dit thema werken, weten ze vaak niet van elkaars bestaan. Hoog tijd om deze inefficiëntie aan te pakken, vond het ILV, de Interlokale Vereniging Noorderkempen. Ze startte het project ‘TOP in je KOP’ op dat ervoor moet zorgen dat jongeren de hulp krijgen die nodig is én liefst zo snel mogelijk.

In het  ILV werken Arendonk, Baarle-Hertog, Hoogstraten, Merksplas, Ravels en Rijkevorsel samen. Bijgestaan door partners uit het preventieve gezondheidslandschap willen deze zes lokale besturen ervoor zorgen dat kinderen en jongeren weerbaarder en veerkrachtiger worden. Hierbij zetten ze vooral in op preventie, zodat de grote stap naar de psycholoog kan voorkomen worden. Dat is in een notendop wat “TOP in je KOP” beoogt, al wordt er ook naar gestreefd dat alle betrokken gezondheidspartners elkaar en elkaars sterktes leren kennen. 

Hierdoor kan elke organisatie zich focussen op de eigen kerntaak en kunnen binnenkomende noden sneller doorverwezen worden naar de juiste partner. Dorien Van de Poel is intergemeentelijk preventiewerker voor het project TOP in je KOP. We vroegen haar meer uitleg over dit project.

Logo: Hoe zijn jullie begonnen aan ‘TOP in je KOP’?

Dorien: Als eerste actie brachten we het psychologische aanbod in kaart. Er zijn heel wat diensten waar je als jongere of betrokkene terecht kan, maar deze diensten zijn niet altijd goed bekend bij het brede publiek. Deze blinde vlek hebben we weggewerkt door een visuele voorstelling op een overzichtelijke bureaulegger. We maakten op onze website ook een interactieve pdf met nog meer info.

Daarnaast hebben we onze doelgroep betrokken en dat is echt wel één van de sterktes van TOP in je KOP. We namen zeventig diepte interviews af bij kinderen en jongeren. Net geen drieduizend vijfhonderd jongeren werden bevraagd via een online bevraging in samenwerking met het kenniscentrum kinderrechten. Beide bevragingsmethoden gaven ons interessante, soms verrassende inzichten en aanbevelingen. De kunst is nu om deze om te zetten in concrete daden.

Logo: Welke initiatieven werden/worden er georganiseerd? Kan je een aantal voorbeelden geven?

Dorien: Opdat onze partners elkaar beter zouden leren kennen, organiseren we vijfmaal per jaar een jongerenwelzijnsoverleg. Telkens zetten we één of twee diensten en hun werking in de kijker. We stimuleren een warme doorverwijzing tussen de verschillende diensten door het aanbieden van een netwerkmomentje na het jongerenwelzijnsoverleg.

Daarnaast sensibiliseren we ouders over de rol die zij kunnen spelen in het mentaal welzijn van hun kinderen. Tijdens de 10-daagse van de geestelijke gezondheid werd er elke dag een tip gedeeld. We organiseerden ook een lezing door Pedro De Bruyckere, gericht naar leerkrachten, partners, maar in eerste instantie naar ouders toe. Pedro De Bruyckere is onderzoeker en pedagoog in Gent, een expert in de leefwereld van jongeren.

Logo: Wat is jouw rol binnen TOP in je KOP?

Dorien: Ik zorg voor de coördinatie en uitvoering van dit project. Ik organiseer het jongerenwelzijnsoverleg dat ik net vermeldde en zoek naar een gepaste inhoud, rekening houdend met de inbreng die de deelnemers leverden op een vorig overleg.

Daarnaast bestaat het hoofdluik van mijn taak eruit om de resultaten van onze jongerenbevraging om te zetten naar een actieplan, bestaande uit concrete acties die door een zo groot mogelijke groep gedragen wordt. Vanuit dat draagvlak werk ik de acties uit en maak ze zo haalbaar mogelijk voor alle partners. Het actieplan moet een invulling zijn van de noden die de partners ervaren én de noden die de jongeren hebben aangehaald. TOP in je KOP moet een win-win zijn voor iedereen.

De huidige prioriteiten van TOP in je KOP zijn het inzetten op bewustmaking rond sociale media bij kinderen en jongeren, gezonde druk op school en ouders sensibiliseren. Elke lokaal bestuur neemt het initiatief om rond deze thema’s een infoavond te organiseren voor kinderen uit het 5de leerjaar en hun ouders. Na de infoavond gaan ook de klasleerkrachten met het thema aan de slag. Er wordt aan de ouders van de leerlingen gevraagd om hun kind mee te ondersteunen. Een thema dat gedurende het schooljaar 2024 – 2025 op de agenda staat, is schooluitval bij jongeren. Al te vaak worden niet enkel jongeren, maar ook kinderen uit het basisonderwijs geconfronteerd met een schoolse context waarin het niet mogelijk is om voltijds school te lopen.  Welke noden hebben zij, welk aanbod ontbreekt in onze regio, welke stappen kunnen we preventief nemen om dit te voorkomen? Op deze vragen probeert TOP in je KOP een antwoord te bieden.

Logo: Wat is het grootste succes van dit project?

Dorien: We zetten in op preventie bij kinderen en jongeren en het aanbieden van groepstrainingen is daar een belangrijke pijler. De voorbije periode hebben we meer dan tien trainingen kunnen geven waarbij we ongeveer tweehonderd vijftig jongeren en vijftig leerkrachten hebben bereikt. Verder houdt de nieuwe JAC medewerker in Arendonk nu zitdagen op het St. Clara college, op vraag van de jongeren. De nabijheid op de school zorgt voor een snelle overdracht. Er werden op drie maanden tijd evenveel jongeren bereikt als het volledige jaar ervoor. Dat vind ik alvast een succes. Ook het feit dat ILV Noorderkempen mij als halftijdse medewerker vrijmaakte om het project TOP in je KOP te coördineren en uit te voeren, draagt bij aan dit succes. Door deze vrijgemaakte tijdscapaciteit wordt het project geen extra ballast binnen een reeds bestaande functie en kan iemand, ik in dit geval, zicht volledig op het project storten.

Logo: Welke tips kan jij meegeven aan andere lokale besturen vanuit jouw ervaring in het opzetten van ‘TOP in je KOP’? Wat kunnen andere gemeentes van jullie leren?

Dorien: Maak middelen vrij om met het thema welbevinden aan de slag te gaan. Heel veel werkingskosten zijn er niet nodig om een project te doen slaan, ik geloof sterk in de inzet van een projectmedewerker. Zoek naar organisaties die reeds met het thema aan de slag gaan en zoek waarin je elkaar kan versterken. Werk zeker niet naast elkaar, maar vul elkaar aan. Er zijn heel wat organisaties, personen die zich inzetten rond dit thema, maak hier meer gebruik van! Het is een cliché maar we moeten het warm water niet allemaal zelf uitvinden.

“Het klink logisch en banaal, maar investeren in een goed netwerk is cruciaal. Stel je open en exploreer het hulpverleningsaanbod. Samen kan je meer dan alleen.”

Het klink logisch en banaal, maar investeren in een goed netwerk is cruciaal. Stel je open en exploreer het hulpverleningsaanbod. Samen kan je meer dan alleen. Wacht zeker niet te lang in bepaalde situaties om een externe, meer gespecialiseerde partner in te schakelen. De expertise leert ons dat vanuit de eerstelijnsdiensten de stap naar de tweede lijn vaak te laat gebeurt.

Logo: Welke waarde/rol vervult Logo Kempen voor jou in je werk?

Dorien: Logo Kempen levert ons input tijdens de stuurgroep en tijdens het jongerenwelzijnsoverleg. Zij leggen linken tussen de preventiemethodieken en de punten uit het actieplan. Wij kunnen bij hen terecht voor het ontlenen van materialen en zoeken samen met ons naar een geschikt aanbod rond een bepaalde thema.

Samenwerking op z’n best

Het project TOP in je KOP is een uitstekend voorbeeld van lokale samenwerking tussen verschillende partners: CLB, JAC, de lokale besturen/huizen van het kind/gezondheidsmedewerkers van de verschillende lokale besturen, Arktos, ELP:  coördinator Pangg0-18 Kempenland. Aanbieders van groepstrainingen binnen ELZ Kempenland, Logo Kempen, heel wat basis – en secundaire scholen op ons grondgebied. Daarnaast nog héél wat organisaties die de weg vinden naar het jongerenwelzijnsoverleg zoals psychiater Dr. Steppe – Dr. Dockx, CM, jeugd – en gezin van de politie, Doppa, Verslavingskoepel,…

Fijn dat je er bent! Deze website gebruikt cookies voor een betere surfervaring. Door op \'accepteren\' te klikken, ga je akkoord met het gebruik van deze cookies.